In Friesland wordt gewerkt aan gerichte groei vanuit een aantal zorgvuldig gekozen thema’s waar Friesland als regio het verschil in kan maken. Circulaire materialen is daar één van. In de bouwsector maakt Friesland hierin grote stappen. En dat is te zien in München! Op het Friesland Paviljoen vind je een krachtig ecosysteem van sterke nichespelers in de bouw, gericht op innovatie, duurzaamheid en circulariteit. Het paviljoen is dé plek om gestimuleerd te worden door verschillende unieke oplossingen en innovaties. De combinatie van de verschillende niches leidt vaak tot inzichten en bouwstenen die je kunt toepassen op jouw projecten en business.
Uniek Circulair Paviljoen
Op het paviljoen vindt de bezoeker letterlijk een opvallende verzameling van Friese innovaties en duurzame producten en diensten. Het unieke Friesland Paviljoen, is gezamenlijk ontwikkeld en vormgegeven door één van de deelnemers; Twa Architecten. Het straalt de wendbaarheid en kracht van Friesland uit en bestaat geheel uit circulaire, duurzame materialen, geleverd door de deelnemende bedrijven. Betreed het paviljoen, waarop Probo een vloer van circulaire, duurzame materialen heeft gelegd. En bewonder de prachtige balie van kunststof, gemaakt door Nedcam, en de gordijnen van Royal Vriesco, uitgelicht door het duurzame licht van IdFrm.
Samenwerken met Friese bedrijven leidt tot een vernieuwende manier voor het verlagen van jouw footprint
Van Vuuren: met elke deur duurzamer
Van Vuuren is toonaangevend leverancier in de utiliteitsbouw van binnendeuren met verschillende functionaliteiten. Met de focus op flexibiliteit, snelheid en leverbetrouwbaarheid hebben wij inmiddels een gegarandeerde doorlooptijd van 5 werkdagen voor een maatwerkdeur gerealiseerd. Door middel van het Cradle-to-Cradle programma verduurzamen we stapsgewijs op vijf verschillende pijlers zowel onze producten als ons productieproces: sociaal beleid, watermanagement, energieverbruik en CO2-management, mogelijkheid tot het hergebruiken van materialen en de zuiverheid van de gebruikte materialen.
Zo draait de afzuiginstallatie op basis van de vraag van de machines, worden alle heftrucks in loop van tijd vervangen door elektrische heftrucks, zijn er elektrische laadpalen geplaatst en passen we het zakelijke wagenpark daar op aan. Ook is alle verlichting en afzuiging op basis van een timer, zodat er geen energie wordt verspild als er niemand aanwezig is.
Voor de footprint van onze klanten kijken we onder andere naar hergebruik van resthout en hoe we de materialen die nodig zijn voor het maken van onze producten, vervangen kunnen worden door een groen alternatief. Voor veel van die materialen moet er in de keten met leveranciers worden geïnnoveerd. Daar werken we samen aan, wat al tot mooie resultaten heeft geleid: twee van onze deurtypes zijn gecertificeerd door het Cradle-to-Cradle instituut met een bronzen certificaat. De ambitie is om in 2024 goud te behalen voor deze twee deurtypes. Het voorkomen van afval is eenvoudiger door onze gloednieuwe machinelijn. Resthout kan hierin opnieuw worden gebruikt. Ook onderzoeken we of we onderdelen van deuren terug kunnen nemen om deze opnieuw te kunnen gebruiken.
Voor het vernieuwen van materialen zoeken we vooral duurzame samenwerkingen op met andere bedrijven en onze leveranciers, zoals Probo en Anker Stuy Coatings.
TWA architecten: circulair ontwerp van gebouwen
TWA Architecten ontwerpt gebouwen met een uitgesproken en relevant karakter. We ontwerpen van stoel tot stad, van de grote rivieren tot het Wad, nieuw- en herstelwerk. Altijd met respect en aandacht voor mens, natuur en plaatselijke cultuur.
TWA Architecten draagt bij aan een verlaagde footprint door gebouwen te ontwerpen met een grote mate van circulariteit en bij voorkeur bio-based. Gebouwen waar mensen willen zijn, zich wel bevinden én verbonden met hun omgeving voelen. Een voorbeeld van zo’n gebouw is het circulair brugbedieningscentrum en steunpunt Swettehȗs, waarin in het ontwerp onder andere oude meerpalen terug komen en bio-based isolatie materiaal is toegepast.
TWA zet in op vernieuwing van bouwen, met optimale inzet van [met voorkeur bio-based] materialen en nieuwe werkwijzen. Naast ontwikkelingen op het gebied van (bio-based) materialen, houden we de ontwikkelingen op het gebied van virtueel bouwen en modulair bouwen nauwlettend in het oog. Samen met onze partners ontwikkelen wij nieuwe producten en mogelijkheden. Veel van deze innovaties gebeuren op digitaal vlak en hierin onderzoeken wij de steeds groeiende mogelijkheden van onder andere BIM en parametrisch modeleren.
Nedcam: circulaire oplossingen in de maakindustrie
Nedcam maakt productiemallen voor de composietenindustrie, voornamelijk voor de jachtbouw, windsector en automotive. Daarnaast leveren wij duurzame concepten voor de bouw en staan we bekend om de productie van extreme 3D vormen vanuit de architectuur. Voorbeelden hierin zijn complete duurzame façades van AcrylicOne (A1) en 3D-geprinte constructies van recyclebare thermoplasten.
De missie van Nedcam is koploper in circulaire oplossingen in de maakindustrie. Dit is een sterke onderligger voor het advies dat wij geven voor de uitvoering van projecten. Maar ook de faciliteiten en processen waaraan wij werken en bouwen, zijn gericht op het verminderen van de footprint. In (keten)samenwerking met de Noordelijke hogescholen, overheid en het bedrijfsleven realiseren we versneld innovaties en duurzame, circulaire oplossingen met nieuwe economische kansen. Waar alle samenwerkende partijen en de (composieten) markt baat bij hebben.
Nedcam breekt op dit moment door met het zelf ontwikkelde, unieke lichtgewicht en duurzame gevelsysteem van A1. Dit levert een grote bijdrage aan een lage LCA en daarmee een zeer goede score van de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG). Daarnaast werkt Nedcam aan de grote transitie om de thermoharders zoveel mogelijk te vervangen door te recyclen thermoplasten. Door middel van Large Scale 3D Printen is Nedcam in staat haar eigen proces te transformeren naar een circulair proces. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van eigen faciliteiten waaronder hoogwaardige CNC-machines tot 26 meter lengte. Ook beschikt Nedcam over een 12 meter lange grote 3D-robotprinter, een van de grootste 3D printers van Europa.
Royal Vriesco: green is not a colour, it’s an attitude
Bij Royal Vriesco creëren we design gordijnen met meerwaarde, door de gordijnstoffen en confectietechnieken continue te vernieuwen. Met trots zijn we met het hoofdkantoor gevestigd in Leeuwarden, waar o.a. de productontwikkeling en het atelier onder één duurzaam dak zitten. Sinds 2008 werken we aan de verduurzaming van onze bedrijfsvoering en producten. Bovendien staat bij Royal Vriesco de mens centraal.
Royal Vriesco is voor meer dan de helft zelfvoorzienend qua stroomverbruik, rijden elektrisch, hebben verpakkingsmaterialen van gerecycled materiaal. En op de gordijnhoezen zit statiegeld, zodat we ze kunnen hergebruiken.
60% procent (= meer dan 700!) van de gordijncollectie bestaat uit duurzame stoffen zoals gerecycled PET van gebruikte plastic flesjes, gerecycled katoen uit de T-shirt producerende industrie, duurzaam geteelde katoen (BCI Cotton) en een circulaire collectie gemaakt van restmaterialen uit onze ateliers. Daarnaast hebben we onze eigen textieldrukkerij waar we ecologische inkten gebruiken en, in vergelijk tot conventionele druktechnieken, we 1000 liter water besparen per rol stof. In onze ateliers scheiden we de reststoffen op natuurlijke en synthetische vezels zodat ze hierna kunnen worden hergebruikt. We zijn Oeko-tex en GRS, Global recycled standard, gecertificeerd.
In 2004 hebben we de prijs gewonnen voor het beste interculturele personeelsbeleid en dit jaar, 2023, de diversiteitsprijs van de gemeente Leeuwarden. Daarnaast werken we samen met stichting Fier in het L.A.P. Atelier, om op deze manier dames vanuit Stichting Fier een steuntje in de rug te geven op weg naar zelfstandigheid.
Anker Stuy Coatings
Steeds meer producten worden watergedragen of zelfs biobased. Anker Stuy produceert een duurzaam verfsysteem met hoog bio-based content gehalte. Wij lopen daarmee voorop in nieuwe technologieën binnen de verfsector. We produceren deze verfsystemen voor de timmerindustrie, meubel en interieurbouw en industriële verfverwerking en innoveren in nauwe samenwerking met onze klanten.
Onze KOMO gecertificeerde Aplex Aqua verf bestaat voor een groot gedeelte uit herwinbare grondstoffen en kunnen daarom een belangrijke rol spelen in de duurzaamheidsambities van onze klanten. Met een biobased koolstof gehalte van meer dan 55 %, conform de C14 methode, verlagen wij hun footprint aanzienlijk. We fabriceren al onze verf in Friesland. De verf is in heel Nederland en daarbuiten verkrijgbaar. Door de distributie via een groothandelsnetwerk in heel Nederland, is het altijd mogelijk om de verf lokaal af te halen.
In Friesland innoveren we met elkaar. Nedcam werkt aan een nieuw gelcoat systeem, in samenwerking met ons. Deze gelcoat is volledig styreen- en emissievrij ontwikkeld en biedt een unieke UV-stabiliteit. Daarnaast heeft de gelcoat een zeer hoog kleur- en glansbehoud en is het waterafstotend. Dit maakt het perfect om te gebruiken voor mallen en producten voor de composieten sector. Met Van Vuuren verkennen we op dit moment duurzame verven voor hun deuren. Daarbij moeten we de door hun klant gewenste functionaliteiten zoals brandwerend of vochtwerend in ogenschouw nemen.
Trivec: welke uitdaging heeft u voor ons?
Bij Trivec zijn we gespecialiseerd in geautomatiseerde oplossingen voor oppervlaktebewerking en de applicatie van coatings op o.a. hout, kunststof, beton en metaal. Het Trivec engineeringsteam bedenkt, ontwerpt, configureert en zet ideeën om in een oplossing. We focussen ons hierbij op het realiseren van duurzame productieprocessen met minimaal productverlies. We zijn op de hoogte van de nieuwste trends, maken slim gebruik van materialen en houden rekening met de impact op het milieu. In plaats van simpelweg een machine te ontwerpen, streven we naar de toegevoegde waarde.
Met de innoverende technieken die we tijdens de BAU presenteren maken we gebruik van wals- en spuittechniek. Dit zijn zeer nauwkeurige manieren van het aanbrengen van product, zodat er vrijwel geen sprake is van overspray ofwel productverlies.
Bij Trivec zijn we constant bezig met het innoveren van nieuwe en bestaande machines. Dit doen we modulair en op basis van klantspecificaties. Zo kunnen de machines worden ingepast in de huidige bestaande machinelijn of voorsorteren op de groei van het bedrijf.
IdFrm: goed licht ondersteunt een productieve werkdag
IdFRM wil maar een ding en dat is goed licht. Om een ruimte goed te verlichten is het belangrijk om naar de functie van de ruimte te kijken. Jan Adema, oprichter en directeur IdFrm: “Duurzaam licht speelt een belangrijke rol op weg naar energieneutraal vastgoed. Daar hebben we allemaal baat bij. Maar in de eerste plaats moet de mens in de betreffende ruimte centraal staan bij het maken van lichtplannen en toe te passen armaturen. Want licht heeft invloed op ieders gezondheid en effectiviteit.”
Wij zijn een uniek Fries bedrijf, de enige in Nederland die alle tien aspecten van goed licht aanbieden. Van ontwerp tot uitvoering en van lichtplan tot verlichten. IdFrm adviseert, calculeert, bouwt, programmeert en na einde gebruik recycleert of circuleert. Want goed licht is oneindig. Wij produceren altijd in eigen huis of lokaal. Bij voorkeur werken we met hergebruikte materialen en stimuleren daarmee het demonteren en terugnemen van gebruikte armaturen.
De TCO (total cost of ownership) van een gebouw kunnen wij aanzienlijk verlagen door efficiënte lichtbronnen in te zetten die laag zijn in verbruik en hoog in performance. Voor de kenners 215 lumen/W. Dat maakt ons dé lichtpartner voor zowel bedrijven als organisaties die willen verduurzamen. Maar zeker ook voor circulaire nieuwbouwprojecten.
IdFRM heeft het ‘Direct Heat-Light systeem’ ontwikkeld; de meest duurzame warmte- en lichtbron. Met dit systeem kan een plek snel, gericht en met laag energieverbruik tegelijk verwarmt én verlicht worden. Ideaal voor ruimtes die niet de hele dag gebruikt wordt zoals een studieplek, een flexplek of een vergaderruimte/presentatieruimte.
Probo
Wij faciliteren de print van vandaag en zorgen voor de disruptie en oplossingen van (over)morgen. Ons doel is om een 100% bestaansrecht te faciliteren voor printprofessionals. Daarvoor is volgens ons innovatie met focus op duurzaamheid nodig.
Veel printmaterialen worden na lang of kort gebruik weggedaan. Vrijwel alle materialen die recyclebaar zijn, worden niet daadwerkelijk gerecycled, simpelweg omdat die mogelijkheden niet bestaan. Daar brengt de beweging Sign Again verandering in. Sign Again is het allereerste volledig gerecyclede plaatmateriaal. Zo blijft print betaalbaar en beschikbaar en zijn printprofessionals niet afhankelijk van steeds schaarser wordende grondstoffen’ Het Sign Again plaatmateriaal is hufterproof en geschikt voor bijvoorbeeld allerlei toepassingen in print, interieur en bouw. Het materiaal van 3 tot 5 millimeter dikte is iets buigbaar, maar breekt nagenoeg niet. ‘Sign Again plaatmateriaal wordt gezien als een nieuwe in het rijtje van Forex, Dibond en Trespa’. Na gebruik zal Probo de Sign Again platen en uiteindelijk ook banners retour halen om deze te kunnen recyclen tot printbare platen, keer op keer. Het doel? Print niet meer eenmalig in- en verkopen, maar juist in deze loop brengen en houden. Van Vuuren is met ons in gesprek om de mogelijkheden te ontdekken tot gebruik van het Sign Again materiaal als toplaag voor hun deuren.
Over het Friesland Paviljoen
In Friesland wordt gewerkt aan gerichte groei vanuit een aantal zorgvuldig gekozen thema’s waar Friesland als regio het verschil in kan maken. Circulaire materialen is daar één van. In de bouwsector maakt Friesland hierin grote stappen. Het Friesland Paviljoen vormt hiervoor het podium, dat wordt gedragen door de deelnemers en is gerealiseerd onder projectleiderschap van de Oranjewoud Export Academy. Met extra financiële steun van de Rabobank, IPF, RVO en de provincie Friesland. Partners van het Friesland Paviljoen zijn vereniging Circulair Friesland, OPNIEUW!, Schokker producties, FB Oranjewoud en NHL Stenden.