Stephan Tjepkema (R&D) over rookwerende deuren

Tot voor kort waren er geen aparte normen waaraan rookwerende deuren moesten voldoen. Je nam de brandwerende eis, vermenigvuldigde die met anderhalf en jouw rookwerende deur voldeed. Stephan Tjepkema is productontwikkelaar bij Van Vuuren op de afdeling Research & Development en verantwoordelijk voor alle certificering: ‘We konden een brandwerende deur produceren zonder een dichting tussen kozijn en deur. Met de testen volgens de nieuwe norm moet lekkage worden voorkomen, zodat rook niet kan ontsnappen naar een andere ruimte. Een logische aanpassing dus. Maar wel eentje met verregaande gevolgen.’

‘Eigenlijk komt het hierop neer: vanaf nu moet je bij rookwerende deuren altijd een dichting aanbrengen ter plaatse van de deur en kozijn/vloer. Dit kan door middel van een dichting (rubber). Dat is een heel simpel, maar zeer wezenlijk verschil met een brandwerende deur. Gevolg van de nieuwe norm was dat we ons complete assortiment brandwerende deuren onder de loep moesten nemen.’

Want als er brand uitbreekt in een gebouw, is rook vaak gevaarlijker dan het vuur zelf. Door de druk die een brand veroorzaakt, kan de rook zich door kleine kieren en naden heen persen en zo in een andere ruimte komen voordat het vuur zich daar bevindt. Als er slachtoffers vallen bij een brand, is dat dan ook meestal door rookvorming.

Koude en warme rook

Er zijn twee situaties belangrijk bij rookontwikkeling: een situatie waarin de rook nog vrij koud is, en een waarin de rook zelf al een temperatuur van 200 graden Celsius haalt. Stephan: ‘Dat is nog geen volwaardige brand, maar de brand begint al wel dichtbij te komen en de rook is echt heet. In bepaalde situaties is het belangrijk dat een deur bij warme rook bescherming biedt, bij andere situaties moet het enkel de koude rook tegenhouden. De deur die koude rook moet weerstaan, heeft een zogenaamde Sa-normering. De deur die warme rook tegen moet houden een S200-normering. Bij een Sa-deur moet er minimaal aan drie zijden een kader omheen zitten. Heb je het over S200, dan heb je minimaal drie kaders en een valdorpel. Oftewel: er moet aan vier zijden een rubberen dichting zitten.’

(Sub-)brandcompartimenten en vluchtroutes

Wanneer welke eis geldt, heeft alles met de indeling van je gebouw te maken. Dat gebouw wordt opgedeeld in brandcompartimenten, sub-brandcompartimenten en vluchtroutes. Als een gedeelte van een gebouw wordt aangeduid als brandcompartiment betekent dit dat, als er daar brand uitbreekt, de brand daar vrij mag woeden, maar zich verder niet mag verspreiden. De brand mag zich dus niet uitbreiden naar een andere brandcompartiment of naar de vluchtroute. Een sub-brandcompartiment is een gedeelte in het brandcompartiment waar andere regels gelden, bedoeld om rookverspreiding te beperken. In een hotel heb je bijvoorbeeld hotelkamers, die wil je anders behandelen dan de gang en de rest van de ruimtes die daaraan grenzen. De vluchtroute is de snelst mogelijke manier om buiten te komen.  Die moet in zoverre beschermd worden dat brand en rook niet zomaar erin komen.

Vanuit het bouwbesluit wordt bepaald hoe groot de compartimenten mogen zijn. Stephan: ‘Wordt een ruimte groter dan toegestaan, dan moet er op een of andere manier een scheiding komen. Dat kan een vaste muur zijn, maar ook een muur met een deur, omdat mensen in het andere gedeelte moeten kunnen komen. Dit moet de ontwerper al weten. Die zal zich daarin laten adviseren door een gespecialiseerd adviesbureau om zo op plattegronden aan te kunnen geven welke eis voor welke muur of deur geldt. De ontwerper geeft aan: ik wil hier een deur laten maken en daarvoor moet deze eis gelden. Onze opdrachtgever kan vervolgens uit ons assortiment de deur kiezen die daarbij past. Vanuit Research & Development kunnen wij daarbij altijd technische ondersteuning bieden.’

Rookwerende deuren testen doe je zo

Zoals gezegd had de nieuwe wetgeving gevolgen voor het assortiment van Van Vuuren. In de praktijk moeten de meeste brandwerende deuren tevens rookwerend zijn. Stephan: ‘Bijna alle brandwerende deuren moesten we opnieuw laten testen en certificeren. Dan ga je kijken: welke variaties hebben we? En wat moeten we doen om ze rookwerend te maken? Om een geluidswerende deur aan brand- en rookeisen te laten voldoen, moet je afwegingen maken. Misschien een andere vulling, of andere materialen voor stijlen/dorpels of dekplaten.’

Samen met het testinstituut kijk je vervolgens hoe je met zo weinig mogelijk testen het hele assortiment kan afdekken. Waar zitten de valkuilen? Waar kan ik verschillende types samenvoegen en waar juist niet? Het testen gebeurt bij een geaccrediteerd testinstituut. Daar stuur je een prototype naartoe. Stephan: ‘Wij leveren een deur en kozijn volgens de specificaties. Er wordt dan getest volgens de nieuwe norm, met een kast die de druk en temperaturen kan nabootsen bij het ontstaan van rook. Vervolgens wordt gemeten wat er door de deur weglekt.’

In het testrapport kun je precies lezen op welke manier en in welke situatie de deur gebruikt en aangepast kan worden: welke onderdelen en materialen mag je wel en welke mag je niet veranderen? Op de plattegrond kun je lezen welke eisen waar gelden. Een eerste hint dat een deur kan voldoen, zijn de rubberen kaders van de deur.

Rustig voorbereiden op de nieuwe wetgeving

Vanuit Research & Development is Van Vuuren nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de nieuwe certificering. Stephan: ‘We wisten dus al in een vroeg stadium waar het ongeveer heen ging. Zo konden we ons rustig voorbereiden. Uiteindelijk hebben we er zo’n ruim 4 jaar over gedaan om ons assortiment rookwerende deuren aan de wetgeving te laten voldoen. Dat heeft tot midden 2020 geduurd, dus ongeveer een jaar voor het ingaan van de nieuwe normen. Op jaarbasis leveren wij zo’n honderdduizend deuren uit. Een groot deel daarvan zal nu ook rookwerend zijn.’

Zo probeert Van Vuuren altijd vooruit te kijken en de vinger aan de pols van de tijdsgeest te houden. ‘Bij Research & Development kijken we voortdurend naar nieuwe mogelijkheden. Zo is er bijvoorbeeld steeds meer vraag om de producten zo duurzaam mogelijk te maken. Dan ga je met materialen en productie experimenteren. Het is de kunst om een zo goed en rendabel mogelijk product te produceren terwijl je aan de certificeringen blijft voldoen.’

Medewerker Stephan Tjepkema

Meer weten over rookwerende deuren? Bel Stephan Tjepkema.

0566 623 737

Menu
3mfy4sdxun3n44w6p9jmknmkq3gg666adsgzpkadkp4qsmjqpj9awpibioqs8533ruyq5gm62z67fhpvny4gmj7tkinp9h69jxw