Waarom kies je voor een rookwerende deur?
Waar vuur is, is rook. En rook is vaak gevaarlijker dan vuur. Want rook verspreidt zich sneller en vaak zonder dat je het door hebt. Een rookwerende deur vertraagt deze verspreiding. Het korte antwoord op de vraag waarom je voor een rookwerende deur zou kiezen, is dan ook simpel: veiligheid voor alles.
Dus, zou je zeggen: laten we elke deur maar zo rookwerend mogelijk maken. Maar dat zou dan weer ontzettend duur worden. En bovendien esthetische consequenties hebben. Om een veilig gebouw te ontwerpen, is het ook niet nodig om elke deur rookwerend te maken. In het BBL (Besluit Bouwwerken Leefomgeving) staat precies omschreven wanneer een deur aan welke wettelijke eisen moet voldoen.
Kortom, de vraag waarom je voor een rookwerende deur zou kiezen heeft nog wel iets meer voeten in de aarde.
1. Je wilt schade en slachtoffers voorkomen
Rook is een sluipmoordenaar, zeggen ze wel eens. Niet zonder reden. Want stel, er breekt een brand uit in een kamer. Dan duurt het meestal wel even voordat het vuur zich naar een volgende ruimte verspreidt, zeker als je een brandwerende deur hebt. Rook daarentegen vindt tussen naden en kieren altijd wel een weg naar buiten. Wanneer er brand uitbreekt vallen veruit de meeste slachtoffers door verstikking ten gevolge van rookvorming. Bovendien zorgt rook er vaak voor dat je niet ziet waar je naartoe moet, zodat het niet altijd lukt om tijdig een veilig heenkomen te vinden.
Een rookwerende deur houdt de naden en kieren rondom de deur dicht, zodat daar geen rook uit kan ontsnappen. Goede rookwerende deuren kunnen dus levens redden. Maar los van de mensenlevens die rookwerende deuren kunnen redden, beperken ze ook de schade. En dan is brandschade misschien wel een stuk heftiger, niemand wordt blij van rookschade. Ook hier geldt: voorkomen is beter dan met luchtverfrissers die rookgeur uit je ruimte zien te krijgen.
2. Een brandwerende deur is niet automatisch rookwerend
Als er brand uitbreekt, ontstaat er enorme druk in een gebouw. En die druk zorgt ervoor dat de rook door elk gaatje en kiertje wordt geperst. In het verleden was de rookwerende eis van een deur gekoppeld aan een brandwerende eis. Had je bijvoorbeeld een deur die 30 minuten brandwerend was, dan kon je dat met anderhalf vermenigvuldigen en had je de rookeis. Daar hoefde je als deurenfabrikant geen aparte testen voor te doen. Inmiddels is dat veranderd en hebben we bij Van Vuuren aparte tests voor rookwerendheid.
Een deur is brandwerend wanneer het voor een bepaalde tijd niet zal bezwijken onder vuur. Als deurenfabrikant kun je daarvoor zorgen door je brandwerende elementen in je deur te stoppen. Een deur maak je rookwerend door ervoor te zorgen dat er geen lekkage is tussen deur en kozijn. Dan kan door middel van rubberen strips en een valdorpel. Soms heb je alleen boven en aan de zijkanten van een deur rubbers nodig. Soms ook aan de onderkant.
Wanneer je welke rookwerende eis nodig hebt, bepaalt de ontwerper van het gebouw aan de hand van het BBL.
3. Het BBL (Besluit Bouwwerken Leefomgeving) bepaalt welke rookwerende deur je nodig hebt
De overheid bepaalt (en bewaakt) de veiligheidseisen voor gebouwen. Die eisen staan sinds 2012 in het Bouwbesluit. Nu ontstaan er voortdurend nieuwe inzichten over veiligheid. Hierboven noemden we bijvoorbeeld al het verschil tussen brand- en rookwerendheid. De nieuwe normen en regels voor veiligheid in gebouwen worden beschreven in het BBL: het Besluit Bouwwerken Leefomgeving. Totdat dit document er is, hanteren architecten het nieuwe Bouwbesluit, zoals aangescherpt in juli 2021.
Dit besluit beschrijft wanneer een gebouw een brandscheiding behoeft en wanneer een rookscheiding. Oftewel: vanuit het BBL kun je bepalen wanneer een ruimte te groot wordt en er een muur moet worden aangebracht. En aangezien niemand door muren kan lopen, heb je vervolgens meestal ook een deur nodig. Die dan brand- en/of rookwerend moet zijn.
Het BBL bepaalt ook welke eisen voorrang hebben. Bij Van Vuuren maken we deuren met verschillende functionaliteiten. Een deur kan zomaar tegelijkertijd geluidswerend, brandwerend, rookwerend en inbraakwerend zijn. Soms kan het zijn dat de brandwerende eis ten koste gaat van de geluidswerende wensen. In dat geval staat veiligheid voorop en moet er naar een oplossing worden gezocht die in ieder geval voldoet aan de brand- en rookwerende eisen.
Bij Van Vuuren zijn we nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de nieuwe normen. In een uitgebreid interview vertelt onze eigen Stephan Tjepkema je daar meer over.
4. Verschillende compartimenten verschillende normen
Een gebouw bestaat uit verschillende ruimtes, oftewel compartimenten. Een slaapkamer, een vergaderzaal, een gang: allemaal compartimenten. In het BBL staan normen omschreven die bepalen hoe groot een compartiment mag zijn en wat de eisen zijn voor brand- en rookwerendheid. Daarmee kan de ontwerper bepalen hoe groot ruimtes kunnen worden en hoe de brand en de rook zich mogen verspreiden.
Daarin is er verschil tussen brandcompartimenten en subcompartimenten. Een brandcompartiment is een afgesloten gedeelte van een gebouw. Als daarin brand ontstaat mag de brand daar vrij bewegen, maar niet naar buiten komen. Een subcompartiment is een ruimte binnen het brandcompartiment. Daarvoor gelden andere regels. Het zou ook zomaar kunnen dat je voor een subcompartiment een deur nodig hebt die niet brandwerend hoeft te zijn, maar wel rookwerend. Andersom komt trouwens niet voor. Elke brandwerende deur, moet ook rookwerend zijn.
Aan een deur die grenst aan een vluchtroute worden bijvoorbeeld strengere rookwerende eisen gesteld dan aan een deur die grenst aan een washok. Een vluchtroute moet zo lang mogelijk vrij van brand, rook en hitte blijven.
5. Verschillende gebruikers, verschillende wensen
Maar niet alleen de wet is van belang bij het kiezen van een goede brand- en rookwerende deur. Het is best mogelijk dat de opdrachtgever van een gebouw strengere eisen stelt aan de veiligheid dan wettelijk noodzakelijk.
6. Sommige deuren houden koude rook tegen, sommige ook warme rook
De nieuwe norm bepaalt dat er twee situaties te bedenken zijn die belangrijk zijn bij rookontwikkeling: er is koude en er is warme rook. Warme rook is rook die van zichzelf al een temperatuur van 200 graden Celsius heeft. Dan begint de brand echt dichtbij te komen.
Bij het bepalen van de eisen voor de verschillende compartimenten, kijk je of een deur warme rook moet weerstaan of alleen maar koude rook hoeft tegen te houden. De ontwerper geeft op de plattegronden aan welke deur welke rookwerende eisen moet hebben. Heb je een deur nodig die warme rook moet weren, dan wordt dit aangegeven met de afkorting S200. Een deur die alleen koude rook moet weren heeft de afkorting SA in z’n naam. Wil je hier meer over weten?
We helpen je graag met het kiezen van rookwerende deuren
Bij Van Vuuren kunnen we elke deur zo rookwerend maken als nodig is. Heb je moeite met het kiezen van de juiste deur? Dan kun je altijd even bellen. We helpen je graag.
